Handmatig aantekeningen maken

Een pleidooi om het schrijven met de hand vaker bij zaakvakken in te zetten.

Het brein en schrijven

Wanneer je handmatig aantekeningen maakt gaat dat trager dan de spreker spreekt. Dat brengt met zich mee dat je brein aan het werk moet en dat je steeds besluiten moet nemen wat je wel en niet moet noteren. Je hersenen zijn dan veel drukker bezig met het onderwerp op dat moment en aan het opletten wat belangrijk is.

Traagheid van schrijven zorgt er voor dat we nadenken over de informatie en tijd nemen voor besluiten en voornemens bij het aantekenen. Door gebruik te maken van middelen, zoals mri, hebben onderzoekers ontdekt, dat schrijven met de hand méér is dan alleen maar een manier om te communiceren. Het oefenen helpt het leren en vormen van letters, kan gedachtevorming en uitdrukking verbeteren, en kan bijdragen aan fijn motorische ontwikkeling. (Gwendolyn Bounds).

Het brein en typen

Wanneer je typt is er geen transcriptie in je brein. Je kunt als je gevorderd bent zo snel typen als een spreker. Dat gaat op de automatische piloot. Je gehoor en handen vloeien bijna samen. Dat brengt met zich mee dat je niet bezig bent met de tekst. Je bent slechts aan het reproduceren, meer niet.

De wetenschap heeft ontdekt dat als de hersenen niet signaleren dat materiaal belangrijk is en het omwille van efficiëntie uit het geheugen wist. Heel erg handig, anders zouden we veel te veel in ons hoofd vasthouden. Hier is automatiseren op gebaseerd. We hoeven niet elke handeling te onthouden, we gaan automatiseren. (Mueller)

Door dat automatische typen zijn we bezig met tekst op papier te zetten. Ons brein is dat niet bezig met inhoud, maar met tekst produceren. De waarneming van letter, woord of zinsdeel, het zich realiseren van de plaats van de toetsen op het toetsenbord en de beweging van de desbetreffende vinger moeten tot één geheel versmolten worden, waarbij bovendien het bewustzijn zodanig moet worden uitgeschakeld, dat van onbewust handelen kan worden gesproken (Spierings)

Het brein en leren

Wanneer je stof moet leren, nieuwe stof moet opnemen om te onthouden en nog niet toe bent aan automatiseren dan is juist de traagheid van schrijven belangrijk voor de werking van ons brein om die nieuwe informatie vast te leggen. Het neemt door het schrijven tijd om lijntjes te leggen.

Schrijven zet aan tot denken. Door te schrijven worden je gedachten helder op papier gezet en draagt bij tot automatisch leren. (Britton). Er is ontdekt dat bij het schrijven met de hand beide hersenhelften samenwerken, waardoor drie belangrijke vormen van leren aan bod komen. Leren door doen, beeldvorming en symbolisch leren (Emig).

Schrijvend-leren

Op dit principe is mijn schrijvend-leren in de les gebaseerd. Waarbij je informatie opneemt via een leerboek of methode. Het een andere manier dan de traditionele manier van kernzinnen zoeken in de alinea’s en verwijswoorden benoemen. 

Wanneer je dit principe als docent inziet is schrijven inzetten in je les geen verloren tijd, maar juist een aanwinst. Juist bij vakken anders dan Nederlands. Het schrijven op school wordt automatische gekoppeld aan het vak Nederlands. Wat ik bijzonder jammer vind en wat mij betreft ook als een leegte gezien moet worden.

Door bij zaakvakken schrijvend-leren in te zetten in de lessen, biedt je de leerlingen een manier aan waarbij lesstof beter beklijft. Door schrijvend-lezen in de te zetten in de les, hebben leerlingen thuis bij het huiswerk maken meer lol van dat wat er in hun hoofd al is aangelegd over de informatie.

Bij schrijvend-lezen ga je door creatief schrijven in te zetten dusdanig met de lesstof bezig zodat jij jezelf verbindt aan de tekst / lesstof, omdat je vanuit jezelf schrijft. De tekst blijft geen buitenstaander.

Gastles

Ik ben graag jouw gastdocent om deze manier van lezen en leren te laten zien! Zodat jij ook in jouw lessen de leerlingen en hun brein hiermee kunt bedienen.

Hoe gaan we dan te werk?

• We prikken een dag en tijd.
• We nemen samen de lesstof door die gepland staat voor die ene les of ik krijg deze stof digitaal toegestuurd.
• Ik lees me in en ga aan de slag om een schrijfles op te zetten.
• Op de afgesproken dag en tijd ben ik in jouw les gastdocent met een schrijfles afgestemd op het onderwerp wat op de agenda staat.